Mediat sociale janë një kurth

Sociologu me origjinë polake është skeptik mbi mundësitë e ndyshimeve politike. • Twitter Nga : RICARDO DE QUEROL, në 25 Janar 2016 – ora 10:47’

Zygmunt Bauman sapo festoi 90 vjetorin e ditëlindjes së tij dhe mori dy fluturime nisur nga shtëpia e tij në qytetin britanik të Leeds për të marrë pjesë në një ngjarje që do të zhvillohej në qytetin Burgos në veri të Spanjës. Ai pohon se është i lodhur për të filluar intervistën me ne , por ai arrin gjithmonë ti shprehë idetë e tij qartë dhe qetësisht, duke i kushtuar kohën e tij çdo përgjigjeje, këtë e bën sepse ai e përbuz dhënien e përgjigjeve të thjeshta kur i bëhen pyetje komplekse.

Qysh nga përpunimi i teorisë së tij mbi modernitetin likuid në vitet ’90, i cili e përshkruan epokën tonë si një epokë në të cilën «të gjitha marrëveshjet janë të përkohëshme, kalimtare, dhe , çdo gjë është e vlefshme vetëm gjer në rendin e ri », Ai është bërë një figurë pararojë në fushën e sociologjisë. Puna e tij mbi pabarazinë dhe kritika e tij për atë që ai quan si dështim të politikës për t’iu përgjigjur pritjeve të komunitetit, me një vështrim mjaft pesimist për të ardhmen e shoqërisë, ka rifilluar nga e ashtuquajtura ‘lëvizja e 15 të indinjuarve’ në Spanjë, ndonëse ai i kishte nënvizuar disa herë dobësitë e tij «Ne jemi ende në moshën e Versajës, ku parimi i së drejtës së çdo kombi për vet-vendosje në drejtim të përcaktimit të rregullave sociale është ligjëruar. Por kjo gjë është diçka e rreme në botën e sotme».

I lindur në Poloni, në vitin 1925, prindërirt nga Bomani ikën drejt Bashkimit Sovjetik pas pushtimit gjerman në 1939. Në vitin 1968, pasi ai pësoi zhgënjim në postin e profesorit dhe i përjashtuar nga partia komuniste dhe së bashku me mijëra jezuitë të tjerë që ndoqën gjurmët e Luftës së Gjashtë Ditëve, u nis për në Mbretërinë e Bashkuar, për të zënë një post në Universitetin e Leedis, ku është edhe sot si profesor i merituar në fushën e sociologjisë. Puna e tij është vlerësuar me disa çmime ndërkombëtarë, ndërmjet të cilëve çmimi i Spanjës së Asturive, në 2010. Ai ka shpalosur vështrimin e tij pesimist për botën në libra të tillë duke shtruar pyetjen e në se 2014-ta e pasurisë së madhe që gjëndet në duart e pak shteteve të bashkuara vallë do të përmirësojë gjithçka ? kush mund të vlerësojë sot në se bota është duke paguar një çmim të lartë për revolucionin neo-liberal i cili ka filluar në vitet ‘80 dhe se në se pasuria e akumuluar nuk ka hyrë në mbetjen e shoqërisë.

Te Morali i Verbër, botuar në vitin e fundit, ai dhe bashkëautori Leonidas Donskis na bëjnë të ditur gjëndjen e komunitetit të botës sonë, anëtarët e të cilit çdo ditë e më tepër po bëhen individualistë.

Pyetje. Ju e keni përshkruar pabarazinë si një « metastazë ». A është e kërcënuar demokracia nga kjo pabarazi ?

Përgjigje Ne mund të përshkruajmë çdo gjë që ndodh në kohën e tanishme si krizë të demokracisë, si humbje të besimit. Kjo gjë mbështetet te bindja e krijuar mes nesh se udhëheqësit tanë nuk janë vetëm të korruptuar ose budallej, por krejt të marrë. Çdo veprim kërkon një burim mbështetës, për të qenë në gjëndje ti bëjmë gjërat, dhe, mu për këtë arësye ne kemi nevojë për politikë, e cila është aftësia për të marrë vendime për gjërat që duhen bërë. Por sot konstatojmë se pushteti dhe politika në duart e Shteteve-Kombe janë martuar ndërmjet tyre. Pushteti është bërë botëror ndërsa politika ka ngelur lokale si më parë. Politika i ka patur duart e zëna gjithmonë. Njerëzit nuk besojnë më në sistemin demokratik, sepse ky sistem nuk i mban më premtimet e tij. Këtë ne e shohim, për shembull, në krizën e emigracionit. Ky është një fenomen botëror, por ne ushqejmë vazhdimisht një shpresë për ta zhbllokuar këtë krizë. Institucionet tanë demokratikë nuk janë konceptuar për tu bërë ballë situatave të ndërvartësisë. Kriza e sotme e demokracisë është një krizë e institucioneve demokratike.

Pyetje. Në cilin drejtim është penduli që ju përshkruani ndërmjet lirisë dhe si mund të balacohet ai me sigurinë në këtë moment ?

Përgjigje Dy janë vlerat të cilat janë të vështira për tu këshilluar. Në se ju dëshironi më tepër siguri, ju do ju duhet të zmbrapsni një shkallë të caktuar lirie ; në se ju dëshironi më tepër liri, ju do ju duhet të zmbrapsni sigurinë. Kjo dilemë do të jetë prezente gjithmonë. Ka 40 vjet që ne kemi kujtuar se se liria ka triumfuar dhe ne kemi filluar një orgjì konsumi. Çdo gjë ngjasonte e mundëshme duke marrë hua parà : vetura, shtëpi…dhe mu për këtë arësye ju keni paguar më vonë. Këmbana e alarmit në 2008 ishte e hidhur, qysh kur huatë shteruan. Katastrofa, shkrirja sociale që pasoi ka goditur klasat e mesme veçanërsiht të vështira, duke i bërë ato të zvarriten në një gjëndje pasigurie në të cilën gjënden ende sot e kësaj dite ; ata nuk dinë në se ndërmarrja e tyre do të shkrihet e do të bashkohet me një simotër tjetër, dhe, në se ata do të ringrihen përsëri në këmbë, përsëri ata nuk i vënë në dijeni në se, diçka që ata blejnë, u përket vërtetë atyre ose jo…pra konflikti është më tepër ndërmjet klasave, por edhe ndërmjet çdo personi individ me shoqërinë. Kjo nuk përbën më një mungesë sigurie, por, një mungesë lirie.

Pyetje Ju thoni se progresi është një mit, sepse njerëzit nuk besojnë më që e ardhmja do të jetë më e mirë se e kaluara.

Përgjigje Ne jemi në një periudhë ku asnjë post nuk të sigurohet nga titullari, pra, gjendemi ndërmjet një epoke ku ne kishim siguritë pë jetesën, dhe, një tjetre në të cilën mënyrat e vjetra të të bërit të gjërave nuk funksionojnë më. Ne nuk dimë se çfarë po ndodh dhe çfarë duhet zëvendësuar. Ne eksperimentojmë mënyra të reja të të bërit të gjërave. Spanja po provon ti kërkojë gjërat nëpërmjet lëvizjes të 15 mait (15M), kur njerëzit kanë marrë hapsira publike, dhe, duke vlerësuar gjithçka, po bëjnë përpjekje të zëvendësojnë proçedurat parlamentare me një tip demokracie të drejtpërdrejtë. Në fakt kjo nuk ka zgjatur shumë kohë. Politikat e ashpra do të vazhdojnë , askush nuk mund ti ndalojë ato, por ato mund të jenë ende relativisht të efektëshme për të gjetur mënyra të reja në bërjen e gjërave.

Pyetje Ju keni vlerësuar se shijet e 15M dhe lëvizja ‘Pushtimi i Botës’ dinë «si të ngrenë zërin, por jo mënyrën për të ndërtuar diçka të qëndrueshme »

Përgjigje Njerëzit duhet të lënë mënjanë ndryshimet e tyre, egot e tyre për tu bashkuar në sheshet publikë për një objektiv të përbashkët. Në se ky objektiv është negativ, kur është fjala për tu revoltuar me dikë, suksesi ka më tepër të ngjarë. Në një drejtim ai do të mund të jetë një shpërthim solidariteti, por shpërthime të tillë janë shumë të fuqishëm dhe me kohëzgjatje të shkurtër. «Shumica e njerëzve përdorin mediat sociale për të mos i çelur horizontet e tyre më gjërë, por për tu kyçur në një zonë të rehatëshme». Pyetje Në Spanjë, a ka kontribuar lëvizja 15M për të krijuar forca të reja politike?

Përgjigje Zëvendësimi i një partie nga një tjetër nuk e zgjidh aspak problemin. Problemi është se partitë nuk i kontrollojnë gjërat. Problemet e Spanjës bëjnë pjesë në problemet botërore. Është gabim të mendohet se ju mund ti zgjidhni gjërat nga brënda.

Pyetje Çfarë mendoni ju për pavarësinë e Katalunjës ?

Përgjigje Unë mendoj se ne jemi duke ndjekur gjithmonë parimet e Versajës, ku idea e së drejtës së çdo kombi për vetpërcaktimin e rregullave është e çimentuar. Por kjo është e pavërtetë në botën e sotme në të cilën nuk ka më territore të njëtrajtshëm. Sot çdo shoqëri është krejtësisht një koleskion diasporash. Njerëzit u bashkëngjiten shoqërive ndaj të cilëve ato janë mbështetëse duke u paguar taksat, por në të njëjtën kohë, ata nuk dëshirojnë të mohojnë identitetin e tyre. Njohja ndërmjet vendit ku ju jetoni dhe identitetit është përthyer. Gjëndja në Katalunjë, sikurse në Skoci ose në Lombardi është një mospajtim ndërmjet identitetit tribal dhe qytetarisë. Ata janë europianë, por ata nuk dëshirojnë të flasin për Brukselin, por për Madridin, për Barcelonën. E njëjta logjikë po depërton në të gjithë vendet. Ne ndjekim vazhdimisht të njëjtit parime që janë vendosur në mbarim të luftës së parë botërore, por qysh atëhere kanë ndodhur mjaft ndryshime në botë. « Institucionet tanë demokratikë nuk janë konceptuar për tu bërë ballë gjëndjeve të ndërvarësisë »

Pyetje Sa skeptik jeni ju në drejtim të mënyrës se si njerëzit protestojnë përmes mediave sociale, në drejtim të asaj që quhet “aktivizimi i kolltukut” e për të thënë se interneti na nivelon së poshtëmi nëpërmjet një zbavitjeje aspak të shtrenjtë. Pra a mund të pohoni se rrjetet sociale janë një opium i ri për popullin?

Përgjigje Çështja e identitetit ka ndyshuar në kuptimin që ju keni lindur për të kryer një detyrë të caktuar: ju duhet të krijoni komunitetin tuaj të veçantë…

Çdo gjë që krijojnë rrjetet sociale është një zëvendësim artificial. Diferenca ndërmjet një komuniteti dhe një rrjeti social është se ne rastin e parë ju i përkisni një komuniteti, ndërsa rasti i dytë është se rrjeti virtual (komuniteti) ju përket juve. Ju e keni nën kontroll atë; ju mund të shtoni miq në se ju dëshironi sikurse mund ti fshini ata në se dëshironi përsëri. Ju keni nën kontroll njerëz të rëndësishëm të cilët ju përkasin juve. Ju ndiheni pak më mire në shoqërinë virtuale të të tjerëve, kjo sepse vetmia, braktisja përbëjnë frikën e madhe në epokën tonë individualiste. Por është mjaft e thjeshtë të heqësh e të shtosh miq e shokë në internet ku njerëzit nuk vijnë për të përfituar kompetenca sociale reale, për të cilat ju keni nevojë kur dilni në rrugë, ose kur ju shkoni në vëndin tuaj të punës dhe atje gjeni mjaft njerëz për të cilët keni nevojë të ndërmerrni sëbashku me ta veprime të ndjeshme.

Fransua, i cili është një njeri i madh, ka dhënë intervistën e tij të parë pasi u zgjodh nga Eugjen Skalfari, i cili është gjithashtu një ateist i auto-proklamuar. Ai ka theksuar: Një dialog i vërtetë nuk konsiston aspak në faktin se duhet të flasësh me njerëz të cilët mendojnë të njëjtat gjëra sikurse ju. Mediat sociale nuk na mësojnë ne për të dialoguer drejt, kjo sepse është mjaft e thjeshtë për ta evituar opozitarin e mendimeve tona; madje shumica e njerëzve i përdorin mediat sociale për të mos u bashkuar, për të mos e çelur horizontin më gjërë, përkundrazi, për të zënë një zonë të rehatëshme ku të vetmit persona janë ata që dëgjojnë jehonat e zërit tënd, ku të vetmet gjëra që ata shikojnë janë reflekset e fytyrës tënde. Mediat sociale janë, sidoqoftë, mjaft të dobishme sepse ato na sjellin kënaqësi, por janë gjithashtu një kurth.